رشد نفوذ خرید آنلاین در زندگی ایرانیان
سبک زندگی عامه مردم تغییر کرده است. تغییری که در چند سال اخیر بر شیوه خرید مصرف کنندگان نیز تاثیر گذاشته است. چنین تاثیری باعث شده که کسب وکارها نیز روند حرکتی خود را تغییر و از راهکارهای دیگری برای رساندن محصولات‌شان به مخاطبان بهره برداری کنند. شرکت پژوهش بازار و رسانه امروز (emrc) در پژوهشی جامع به بررسی روند خرید آنلاین ایرانیان و تغییرات آن در چند سال اخیر پرداخته است. داده‌های قابل استناد این پژوهش از طریق TGi تهیه شده است. در ادامه به بررسی دقیق‌تر نتایج این پژوهش می‌پردازیم.
درصد خریداران آنلاین
نفوذ خرید آنلاین در زندگی ایرانیان افزایش یافته است. طبق پژوهش انجام شده این نفوذ در سه سال اخیر بیش از سال‌های گذشته بوده است. برای مثال: از اکتبر ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ نفوذ خرید آنلاین از ۱۶ درصد به ۶ .۲۴ درصد رسیده است. برای این افزایش از علل مختلفی می‌توان یاد کرد. عللی مانند: تغییر سبک زندگی ایرانیان، مشغله‌های کاری، کمبود وقت و… چنین مواردی باید مورد بررسی دقیقتری قرار بگیرد تا کسب وکارها مخاطبان خود را برای عرضه کالا بهتر بشناسند.
در این میان فراوانی خرید آنلاین در میان خریداران از موارد مهم دیگری‌ست که در پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. طبق تحلیل‌ها نزدیک به ۲۸ درصد از خریداران آنلاین یکبار در هفته یا بیشتر، ۲۳ درصد چندین بار در ماه و ۴۹ درصد کمتر ماهی یکبار خرید آنلاین دارند.
کالاهای پرطرفدار در خرید آنلاین
این روزها دیگر تمامی محصولات بصورت آنلاین توسط مصرف کنندگان سفارش و خریداری می‌شوند. محصولاتی که قبل از این برخی خیال هم نمی‌کردند که بدون مشاهده از نزدیک تصمیم به خرید آنها بگیرند. اما برخی از محصولات نسبت به مابقی آنها در خرید آنلاین پرطرفدارترند. کتاب، پوشاک و خرید بلیط‌های رویدادها( کنسرت، تئاتر، سینما، قطار و هواپیما و…) از جمله محصولات رکوردار در حوزه خرید آنلاین هستند.
حال در ادامه فروشگاه‌های آنلاینی که بیشترین خریداران را به خود درگیر کرده‌اند مورد بررسی قرار می‌دهیم. دیوار، دیجی کالا، تخفیفان و شیپور به ترتیب بیشترین سهم خرید خریداران را به خود اختصاص داده‌اند. لازم به ذکر است، ۴۱ درصد از خریداران آنلاین از طریق این چهار فروشگاه خرید خود را به صورت آنلاین انجام می‌دهند. با توجه به چنین آمارهایی رقابت در حوزه فروشگاه‌های آنلاین شیوه دشواری‌ست و تازه واردان به این عرصه باید در زمینه تهیه زیرساخت‌های مناسب، اعتمادسازی و جلب نظر مخاطبان تلاش بسیاری کنند.
روش‌های پرداخت در خرید آنلاین
شیوه پرداخت یکی دیگر از موارد مهم در خرید آنلاین است. زمانی مخاطبان از اینکه هزینه کالای خریداری شده را قبل از تحویل پرداخت کنند، حس خوبی نداشتند اما این حس تغییر کرده و در حال حاضر ۷۰ درصد از خریداران آنلاین حین خرید، پرداخت را نیز به صورت آنلاین انجام می‌دهند. چنین درصدی نشان می‌دهد که ایرانیان خرید آنلاین را کاملا پذیرفته و آن را جزیی از سبک زندگی خود قبول کرده‌اند.
رفتار خرید آنلاین میان آقایان و خانم‌ها متفاوت است. آمارهای نشان می‌دهد که خانم‌ها بیش از آقایان خریدهایشان را بصورت آنلاین انجام می‌دهند. برای مثال: ۱۷ درصد خانم‌هایی که خرید آنلاین دارند پوشاک خود را بصورت به این روش سفارش می‌دهند، این درحالی‌ست که ۱۳ درصد آقایان نسبت به این کار اقدام می‌کنند. البته مواردی نیز وجود دارد که آقایان از خانم‌ها جلو زده‌اند. لوازم صوتی و تصویری، گوشی و لوازم جانبی آن از جمله کالاهایی هستند که درصد خرید آنلاین آن در میان آقایان بیش از خانم‌ها است.
بررسی خرید آنلاین در ویژگی های جمعیت شناختی
بررسی‌ها در پژوهش مورد نظر نشان می‌دهد؛ گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال بیش از مابقی گروه‌ها نسبت به خرید آنلاین اقدام می‌کنند. در گروه اقتصادی متوسط رو به بالای جامعه این سبک خرید بیشتر از نرم جامعه محتمل است. روند تغییرات نگرش در جامعه در خصوص خریدآنلاین نیز از جمله مواردی‌ست که در پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخشی از پژوهش به بررسی نگرش مخاطبان نسبت به خرید آنلاین در اکتبر ۲۰۱۸ پرداخته شده است.
در این سال؛ ۴۳ درصد خریداران آنلاین معتقد بودند: باید مراقب کیفیت کالاهایی که از اینترنت خریداری می‌کنیم، باشند. ۳۵ درصد معمولا قبل از خرید به اینترنت مراجعه می‌کنند. ۲۹ درصد بررسی آنلاین محصولات تاثیر عمده ای در تصمیم گیری خرید آنها دارد. ۲۶ درصد معتقدند که خرید آنلاین زندگی آنها را آسانتر کرده است.
البته روند تغییرات نگرش مخاطبان نسبت به خرید آنلاین نیز جالب توجه است. نگرشی که بطور مرتب با درصد کمی در سه سال گذشته تا الان در حال نوسان است و در برخی از سال‌ها با کاهش مواجه هستیم. برای مثال: از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ نگرش سهولت خرید اینترنتی مهمتر از قیمت است، با نوسانات قابل توجه‌ای مواجه نبوده و مخاطبان در این سه سال نسبت به این نگرش اتفاق نظر داشته‌اند.
حال در این میان میزان موافقت با نگرش “من تحت تاثیر نظرات و انتقادات اینترنتی قرار می‌گیرم”، در سه سال اخیر سیرصعودی داشته و آمارها نشان می‌دهد که مخاطبان روز به روز نسبت به نظرات و انتقادات اینترنتی حساس‌تر شده‌اند.
در مجموع بررسی روند خرید آنلاین مخاطبان ایرانی به بسیاری از کسب وکارها و تصمیم گیرندگان این حوزه کمک خواهد کرد. کسب وکارهای که در این فضا فعالیت و یا به تازگی تصمیم به ورود به این حوزه از بازار گرفته‌اند. البته کسب وکارهای سنتی نیز باید به این داده‌ها دقت و روند صعودی آن را مورد بررسی دقیق قرار دهند، چون دیر یا زود آنها نیز باید نسبت به تغییر روند فروش محصولات‌شان اقدام کنند، اگر چنین اقدامی را انجام ندهند، دیر یا زود از بازار حذف خواهند شد.