«چرا باید محصولات را تست کرد»؟
دکتر سعید نبویان، مشاور ارشد کیفی شرکت emrc ، در وبیناری با موضوع «تست محصول» که به دعوت دی‌ام برد، رسانه تخصصی بازاریابی و تبلیغات برگزار شد، تجربه‌های کاری خود را در شرکت‌های خارجی و ایرانی در زمینه تست محصول بیان کرد. او به تعریف محصول پرداخت. درباره دلیل تست محصولات، زمان مناسب تست و انتخاب تکنیک و روش مناسب آن گفت و اینکه با پیشرفت مارکتینگ در ایران، دغدغه تست محصولات بیش از پیش در میان مشتریان دیده می‌شود. درحالی که پیش از این در شرکت‌های ایرانی رقابتی در این حوزه وجود نداشته یا سیستم آزمون و خطا برای مجموعه‌ها اهمیتی نداشته است. در ادامه خلاصه‌ای از وبینار را می‌خوانید.
اما «محصول» چیست. آنچه به بازار برای فروش ارائه می‌شود از خدمات مثل قراردادهای بیمه گرفته تا موارد فیزیکی همچون هواپیما و ماشین اسباب‌بازی محصول است.
اما «چرا باید محصولات را تست کرد». از نظر مارکتینگی، ماهیت و هویت اصلی محصول، بینش بازارِ مصرف و مصرف‌کنندگان است نه فقط آنچه تولیدکننده فکر می‌کند. از طرفی رفتار انسا‌ن‌ها در دوره دیجیتال و روند تصمیم‌ها و ارزیابی‌هایش در تمام جهان در قبال محصولات و خدمات متفاوت شده است. درواقع وفاداری‌شان به برندها ناپایدارتر شده است. همین است که باید بیشتر نظر مصرف‌کننده را دانست.
اما زمان مناسب برای تست محصول چه وقتی است. هر چقدر تست محصول به زمان تولدش نزدیک‌تر باشد، کاربری‌اش بیشتر است. چنانکه تست محصول حتی زمانی که یک کانسپت است می‌تواند کاربری بیشتری داشته باشد و کمک بیشتری به کسب و کارها بکند.
منظور از تعریف محصول، فرمول شیمیایی بخش R&D نیست. بلکه منظور دانستن بینش مصرف‌کننده است. بدین ترتیب تولیدکنندگانِ محصول که جزئیات تولیدش را می‌دانند، بدترین افراد برای تصمیم‌گیری درباره تست آن محصول هستند. درست است که آن‌ها ماهیت محصولشان را می‌شناسند اما گاهی بینش مصرف‌کننده برایشان بی‌معناست. بنابراین تست محصولات از نظر مالی و علمی و مارکتینیگی برای تولیدکنندگان توجیهی ندارد و پیشنهاد نمی‌شود.
در تست محصول باید این را نیز در نظر گرفت که محصول درحال رشد است و امکان تصحیح، تحول و رشدش در حین توسعه وجود دارد. چنانکه ممکن است پس از تست محصول با تغییراتی ناچیز در زمینه بافت، رنگ و مزه‌اش، کل هویت و بینش مخاطبان به این محصول تغییر کند و بنابراین باید در تست محصول به این موضوع نیز توجه داشت.
در تست محصول انتخاب تکنیک و روش مناسب بسیار اهمیت دارد. چنانکه محصول را می‌توان در ابتدا به تنهایی و سپس در ارزیابی مقایسه‌ای تست کرد. تست محصول به‌تنهایی، به مصرف‌کننده دید دقیق‌تر و چند بعدی از محصول می‌دهد. همچنین با بررسی محصول به تنهایی می‌توان عواملی را که باعث دلزدگی و خستگی از محصول می‌شود، شناسایی کرد و راهنمایی برای تیم R&D برای پیداکردن راه‌حل شد. اما ارزیابی مقایسه‌ای درباره چیستی محصول و جایگاهش در فضای رقابتی است. اینکه چه مزایا و معایابی در مقایسه با رقبایش دارد. موضوع دیگر در تست محصول، بررسی تاثیر محصول بر برند یا تاثیر برند بر محصول است. محصولات برای مجموعه‌ها فقط درآمد نیست بلکه راه برقراری ارتباط و پیام‌دادن به مصرف‌کننده‌ها هم هست. درواقع در رویه درستِ تست محصول، رابطه برند با محصول و محصول با برند درک می‌شود. اینکه هرکدام چه آورده‌ای برای دیگری دارد یا چه خطرات و فرصتی ایجاد می‌کند.